prof. Jan A. Czubek
Piątek, 18 października 2013
godz. 10:00, Aula IFJ
godz. 12:00, Budynek Laboratorium
Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego w Krakowie szczyci się wieloletnim dorobkiem naukowym, którego podstawy dali wielcy Uczeni tego Instytutu. Jednym z nich był Profesor Jan Andrzej Czubek (1935 - 1995), związany przez 25 lat pracy zawodowej i naukowej z IFJ. Po przedwczesnym odejściu Profesora, tematyka badań eksperymentalnych oparta na impulsowym źródle neutronów była w dalszym ciągu kontynuowana i& rozwijana przez jego współpracowników i uczniów. Dzięki temu dorobek naukowy Profesora nie został zaprzepaszczony. W ostatnich latach IFJ PAN wzbogacił się o nowe aparaturowe źródła neutronowe do badań w zakresie fuzji termojądrowej. Zostało zbudowane nowoczesne Laboratorium, któremu dla uczczenia pamięci Profesora nadano nazwę Laboratorium im. Prof. Jana A. Czubka.
Profesor dr hab. inż. Jan Andrzej Czubek był wybitnym geofizykiem jądrowym, prekursorem rozwoju geofizycznych metod neutronowych w Polsce. Z jego prac naukowych, publikowanych w międzynarodowych czasopismach korzystało całe środowisko badaczy i praktyków zajmujących się jądrową geofizyką poszukiwawczą. Profesor Czubek był uczniem Profesora Leopolda Jurkiewicza. W 1970 roku zorganizował w IFJ Zakład Zastosowań Fizyki Jądrowej, który w latach swojej świetności składał się z pięciu pracowni i zatrudniał ponad 70-ciu pracowników. Profesor kierował tym zakładem przez 23 lata, do końca życia. Szczególnie ważkim kierunkiem badań, prowadzonych w IFJ przez Profesora Czubka, była fizyka transportu neutronów w materii, zarówno w aspekcie rozwoju teorii jak i oryginalnych metod eksperymentalnych. Opracowana w IFJ metoda pomiaru makroskopowego przekroju czynnego absorpcji neutronów termicznych jest znana w światowej literaturze pod nazwą "Czubek's method". Prof. Czubek stworzył w IFJ grupę badawczą, która pod jego kierunkiem uruchomiła jedyny w Polsce laboratoryjny impulsowy generator neutronów 14 MeV, działający nieprzerwanie od 1974 r. Konsekwentną dziedziną prac naukowych Prof. Czubka była geofizyka jądrowa w zakresie teorii profilowań promieniotwórczości naturalnej i ich interpretacji ilościowej, metod rozproszonego promieniowania gamma, teorii i opracowania różnych typów pomiarów neutronowych w otworach wiertniczych, włączając - na owe czasy nowatorskie - profilowanie z zastosowaniem impulsowego otworowego generatora neutronów.
Profesor Jan A. Czubek cieszył się międzynarodowym autorytetem znakomitego i rzetelnego naukowca. Był powoływany przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej w Wiedniu, UNDP ONZ w Nowym Jorku, CSIRO w Australii, Swedish Geological AB w Szwecji do prowadzenia wykładów i szkolenia kadr z zakresu geofizyki jądrowej w Afganistanie, Islandii, Madagaskarze, Australii, Indiach, Korei Północnej, Szwecji, Jugosławii. Prowadził wykłady z geofizyki jądrowej dla studentów AGH w Krakowie; wykształcił 15 roczników geofizyków. Część z nich doktoryzowała się pod Jego kierunkiem, dla innych był recenzentem prac doktorskich i habilitacyjnych.