W czerwcu 2016 r. Dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk, prof. dr hab. Marek Jeżabek podpisał nową umowę o współpracy pomiędzy IFJ PAN a największym światowym laboratorium fizyki wysokich energii, Europejską Organizacją Badań Jądrowych CERN. Umowa dotyczy przystąpienia IFJ PAN do międzynarodowego eksperymentu NA61/SHINE na akceleratorze SPS w& CERN. Celem eksperymentu jest odkrycie punktu krytycznego silnie oddziałującej materii, charakteryzującego przejście fazowe pomiędzy „klasyczną” materią a ekstremalnym stanem tzw. plazmy kwarkowo-gluonowej.
Wchodząc do tej współpracy, zaproponowaliśmy nowy program badawczy polegający na badaniu zjawisk elektromagnetycznych zachodzących w wysokoenergetycznych zderzeniach jąder atomowych. Spodziewamy się, że uzyskana za ich pomocą informacja o czasoprzestrzennej ewolucji tych zderzeń będzie stanowić cenne uzupełnienie programu badawczego NA61/SHINE. W tym celu stworzyliśmy nowy, młody zespół naukowy działający w ramach IFJ PAN - mówi Andrzej Rybicki (prof. IFJ PAN), lider zespołu. Zaproponowany przez IFJ PAN nowy plan badań stanowił część składową wystąpienia NA61/SHINE o nowe naświetlenia wiązką ołowiową, na rok 2016 zaaprobowane już przez komitet SPSC (SPS and PS Experiments Committee) w CERN.
Eksperyment NA61/SHINE w CERN:
http://shine.web.cern.ch/
http://shine.web.cern.ch/content/strong-interactions
Plany nowych badań eksperymentu:
http://cds.cern.ch/record/2059811 (propozycja zespołu IFJ PAN na str. 13-16)
Diagram przejścia fazowego pomiędzy „klasyczną” materią (hadrony, jądra atomowe) a plazmą kwarkowo-gluonową. Punkt krytyczny silnie oddziałującej materii jest zapewne zlokalizowany przy energiach akceleratora SPS.
(źródło: http://shine.web.cern.ch/content/strong-interactions)