W artykule opublikowanym 24 kwietnia 2017 r. w Nature Physics, http://doi.org/10.1038/nphys4111, eksperyment ALICE na Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w CERNie donosi o zaobserwowaniu w zderzeniach proton-proton zachowania podobnego do obserwowanego w zderzeniach jądrowych. Efekt ten to wzmożona produkcja tzw. cząstek dziwnych w zderzeniach protonów z wysoką krotnością wyemitowanych cząstek. Wzmocniona produkcja cząstek dziwnych jest obserwowana w zderzeniach wysokoenergetycznych jąder atomowych i jest cechą świadczącą o utworzeniu w tych zderzeniach tzw. Plazmy Kwarkowo-Gluonowej – bardzo gęstego i gorącego stanu materii, który istniał kilka milionowych części sekundy po Wielkim Wybuchu. Tym razem, po raz pierwszy, wzmożoną produkcję cząstek dziwnych zaobserwowano w rzadkiej klasie zderzeń protonów. Odkrycie to stanowi wyzwanie dla modeli teoretycznych, które nie przewidują wzmocnionej produkcji cząstek dziwnych w takich warunkach. Możliwość obserwacji w małych i prostych systemach, takich jak zderzenia dwóch protonów, zjawisk charakterystycznych dla kreacji Plazmy Kwarkowo-Gluonowej otwiera nowy rozdział badań elementarnego stanu materii, z którego powstał nasz Wszechświat.
W eksperymencie ALICE, od początku jego istnienia, pracują polskie zespoły z IFJ PAN, NCBJ i Politechniki Warszawskiej.
Pełny komunikat prasowy CERN w wersji angielskiej dostępny jest pod adresem:
http://home.cern/about/updates/2017/04/new-alice-results-show-novel-phenomena-proton-collisions