Od lewej do prawej: Andreas Hoecker, poprzedni lider (spokesperson) eksperymentu ATLAS; Patricia McBride, poprzednia liderka eksperymentu CMS; Marco Van Leeuwen, lider ALICE oraz Vincenzo Vagnoni, lider LHCb (Getty Images).
Z radością i dumą informujemy, że czterem dużym eksperymentom na Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC w CERN-ie — ATLAS, CMS, ALICE i LHCb — została przyznana nagroda "2025 Breakthrough Prize in Fundamental Physics" (2025 - przełomowe dokonania w fizyce fundamentalnej) za wyniki uzyskane na podstawie danych zebranych w ramach tzw. Run-2 (lata 2015-2018). Nagrodzone zostały precyzyjne pomiary właściwości bozonu Higgsa potwierdzające mechanizm łamania symetrii generującej masę, odkrycie nowych silnie oddziałujących cząstek, badanie rzadkich procesów i asymetrii materii-antymaterii oraz badania materii w najmniejszych skalach odległości i w najbardziej ekstremalnych warunkach panujących w Wielkim Zderzaczu Hadronów.
Decyzja o przyznaniu nagrody eksperymentom LHC została ogłoszona podczas ceremonii 5 kwietnia w Los Angeles. Nagroda w wysokości 3 milionów dolarów zostanie przekazana na sfinansowanie stypendiów dla wybitnych doktorantów, umożliwiając im dwuletni pobyt w CERN-ie podczas pracy nad doktoratem.
Naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN znacząco przyczynili się do otrzymania tego zaszczytnego wyróżnienia, biorąc udział w trzech z czterech nagrodzonych eksperymentów. Naukowcy i doktoranci IFJ są aktywni na każdym etapie rozwoju nagrodzonych eksperymentów – od budowy detektorów, utrzymania eksperymentu, zbierania danych, aż po analizę danych do publikacji naukowych. Grupy z IFJ PAN uczestniczą także w budowie nowych detektorów do eksperymentu na HL-LHC (LHC wysokich świetlności). Badania przeprowadzone przy współudziale fizyków z IFJ PAN na podstawie danych zebranych w ramach Run-2 zaowocowały wieloma odkryciami o kluczowym znaczeniu dla zrozumienia reguł rządzących materią.
To prestiżowe wyróżnienie jest nie tylko potwierdzeniem światowej klasy badań prowadzonych w IFJ PAN w ścisłej współpracy z globalną społecznością naukową, ale także inspiracją do dalszego odkrywania tajemnic Wszechświata dających nadzieję na przełomy, które odmienią nasze rozumienie fundamentalnych praw przyrody.