OA w NCN i MEiN
OTWARTA NAUKA W NCN
Otwarty dostęp do publikacji:
- Obowiązek zapewnienia otwartego dostępu do efektów realizacji projektów badawczych, stypendiów i staży został wprowadzony przez NCN w maju 2020 roku, kiedy weszła w życie Polityka Otwartego Dostępu NCN.
- Zgodnie z polityką, w umowach grantowych zawieranych po 1 stycznia 2021 r. umieszczony jest obowiązek, by wszystkie prace (z wyjątkiem monografii, rozdziałów w pracach zbiorowych i recenzowanych utworów zebranych) stanowiące rezultaty projektów finansowanych przez NCN były publikowane w otwartym dostępie.
Przydatne linki:
Otwarty dostęp do danych badawczych:
- W 2019 roku NCN wdrożyło do wniosków o finansowanie projektów badawczych Plan Zarządzania Danymi – Data Management Plan (DMP). Formularz został oparty na wytycznych Science Europe.
- W umowach grantowych zawieranych po 1 stycznia 2021 r. dane będące podstawą publikacji naukowych stanowiących efekt realizacji projektów finansowanych przez NCN powinny być rzetelnie udokumentowane w sposób spełniający zasady maszynowego lub manualnego wyszukiwania, dostępności, interoperacyjności i ponownego użycia (tzw. FAIR Data). Tam gdzie to możliwe, dane te powinny być udostępniane w repozytorium, zgodnie z warunkami licencji Creative Commons Public Domain (licencja CC0, CC-BY) najpóźniej w momencie opublikowania artykułu.
- Dopuszczalne są wyjątki, w których dostęp do danych jest ograniczony. Ograniczenia muszą być rzetelnie uzasadnione. Ograniczenie dostępu w przypadku: eksploatacja przemysłowa, ograniczenia wynikające z klauzuli poufności, zasady bezpieczeństwa i dobra publicznego, prawa własności intelektualnej, w tym ochrony patentowej czy tajemnicy handlowej, kwestie etyczne i ochrony danych osobowych, dane na licencji strony trzeciej, itp.
- Wszystkie publikowane metadane muszą posiadać adnotację o finansowaniu ze środków projektu (Narodowe Centrum Nauki, numer projektu).
OTWARTA NAUKA W MEiN
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie MEiN) przyjęło 23.10.2015 r. dokument pt. „Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce”, który ma charakter zaleceń dotyczących wprowadzania otwartego dostępu przez podmioty finansujące badania (NCN, NCBR, MEiN), jednostki naukowe, uczelnie oraz wydawców.
ZALECENIA:
- Opracowanie przez instytucje własnych polityk w zakresie Otwartego Dostępu.
- Wyznaczenie w jednostkach naukowych pełnomocników ds. Otwartego Dostępu.
- Przechodzenie czasopism naukowych do modeli otwartych.
- Udostępnianie rozpraw doktorskich w otwartych repozytoriach.
- Monitorowanie postępów we wdrażaniu Otwartego Dostępu.
- Organizowanie szkoleń w zakresie Otwartego Dostępu dla wszystkich pracowników naukowych i doktorantów.
