Zakład Astrofizyki Promieniowania Gamma (NZ12)

Kierownik: prof. dr hab. Jacek Niemiec
tel: 12 662 8035
e-mail: Jacek.Niemiec@ifj.edu.pl

Sekretariat: mgr Beata Murzyn, mgr Monika Ławik

tel: 12 662 8010, 12 662 8011
fax: 12 662 8012
e-mail: Beata.Murzyn@ifj.edu.pl
e-mail: Monika.Lawik@ifj.edu.pl
e-mail: hepsec@ifj.edu.pl

Zespół:

  • dr hab. Sabrina Casanova
  • mgr inż. Tomasz Gieras
  • dr inż. Jerzy Michałowski
  • inż. Krzysztof Nalewajski
  • prof. dr hab. Jacek Niemiec
  • mgr Paweł Świerk
  • mgr Gabriel Torralba Paz
  • dr hab. Alicja Wierzcholska

Zakład prowadzi badania naukowe w zakresie teoretycznej i obserwacyjnej astrofizyki wysokich energii. Przedmiotem badań są zjawiska i obiekty astronomiczne będące źródłem wysokoenergetycznych cząstek i promieniowania elektromagnetycznego o energiach w zakresie gamma, rentgenowskim i ultrafioletowym. Do obiektów takich należą pozostałości po wybuchach supernowych, pulsary i mgławice pulsarowe, mikrokwazary, aktywne jądra galaktyk czy rozbłyski gamma.

Projekty teoretyczne prowadzone w Zakładzie Astrofizyki Promieniowania Gamma dotyczą:

  • mikrofizyki procesów przyspieszania cząstek i generacji turbulencji elektromagnetycznej w plazmie kosmicznej; badania wykorzystują metodę symulacji numerycznych typu Particle-In-Cell i prowadzone są przy użyciu superkomputerów wielkich mocy obliczeniowych
  • procesów dyfuzyjnego transportu promieni kosmicznych i generacji rozciągłej emisji wysokoenergetycznego promieniowania elektromagnetycznego w Galaktyce
  • fizyki relatywistycznych wypływów silnie namagnetyzowanej plazmy z okolic obiektów zwartych

Projekty obserwacyjne realizowane w Zakładzie Astrofizyki Promieniowania Gamma:

  • High Energy Stereoscopic System (H.E.S.S.) - naziemne obserwatorium promieniowania gamma o energiach w zakresie teraelektronowoltów wykorzystujące technikę obrazowania pęków atmosferycznych, inicjowanych przez fotony gamma, za pomocą teleskopów Czerenkowa; zagadnienia naukowe dotyczą fizyki aktywnych jąder galaktyk, m.in. blazarów, oraz obserwacyjnej weryfikacji paradygmatu pochodzenia promieni kosmicznych z pozostałości po wybuchach supernowych. IFJ PAN jest członkiem Polskiego Konsorcjum Projektu H.E.S.S.
  • Cherenkov Telescope Array (CTA) - budowa wielkiego naziemnego obserwatorium promieniowania gamma najwyższych energii; we współpracy z Działem Budowy Aparatury i Infrastruktury Naukowej IFJ PAN zespół realizuje prace aparaturowe związane z konstrukcją prototypu struktury mechanicznej „małego” teleskopu Czerenkowa SST-1M dla sieci teleskopów CTA oraz zwierciadeł kompozytowych przeznaczonych dla „średnich” teleskopów CTA. IFJ PAN jest członkiem Polskiego Konsorcjum Projektu CTA
  • High-Altitude Water Cherenkov (HAWC) - naziemne obserwatorium promieniowania gamma najwyższych energii wykorzystujące metodę rejestracji fotonów za pomocą wodnych detektorów Czerenkowa; zagadnienia naukowe dotyczą pochodzenia galaktycznej składowej promieniowania kosmicznego

National Science Center Funded Project through the OPUS program:
Non thermal emission from the Galactic Plane: a probe to study cosmic-ray origin and propagation