Osiągnięcia Oddziału

2019

NZ11

NZ12

NZ14

NZ15

NZ17


NZ11

W eksperymencie Belle przeprowadzono nowy pomiar elementu |Vcb| macierzy CKM w rozpadach B0 → D*-+ν (Phys. Rev. D100, 052007 (2019)), uzyskując najdokładniejszy dotychczas wynik dla procesów ekskluzywnych. Zmierzona wartość |Vcb| = (38,4±0,9) x 10-3, potwierdza obserwowaną wcześniej niezgodność z wynikami pomiarów inkluzywnych (tzw. zagadka |Vcb|). Dzięki włączeniu do analizy precyzyjnych pomiarów rozkładów kinematycznych, uzyskany wynik praktycznie nie zależy od parametryzacji czynników postaci.

Belle Collab., E. Waheed, et al., Measurement of the CKM matrix element |Vcb| from B0 → D*-+ν at Belle, Phys. Rev. D, 100 (2019) 052007, DOI: 10.1103/PhysRevD.100.052007

Współpraca Belle kontynuowała badania rzadkich rozpadów ciężkich kwarków i leptonów oraz spektroskopii hadronów. Wyniki opublikowano w 25 artykułach w czasopismach z listy filadelfijskiej. Zaobserwowano m.in. nowy, podwójnie dziwny barion Ξ(1620)0 (Phys. Rev. Lett. 122, 072501 (2019)), oraz wektorowy stan przy masie 4626 MeV, rozpadający się na pary dziwnych-powabnych mezonów ¯DsDs1(2536) (Phys. Rev. D 100,111103(R) (2019).

Wróć


NZ12

Po wieloletnich poszukiwaniach odkryto po raz pierwszy poświatę kosmicznego błysku promieniowania gamma w zakresie bardzo wysokich energii. Błysk gamma został zarejestrowany przez 28 m teleskop, tworzący sieć teleskopów obserwatorium H.E.S.S. w Namibii. Rozbłysk pojawił się bardzo długo po początkowej eksplozji, co daje nowy wgląd w naturę tego typu zjawisk. Emisja gamma świadczy o obecności wysokoenergetycznych cząstek w fazie poświaty błysku. IFJ PAN jest członkiem projektu H.E.S.S. od 2005 r.

H. Abdalla, et al., A very-high-energy component deep in the Gamma-ray Burst afterglow, Nature 575, 464 (2019) https://www.nature.com/articles/s41586-019-1743-9

Wróć


NZ14

W ramach zadania „Eksperyment ATLAS na akceleratorze LHC w CERN” zmierzono przekroje produkcyjne bozonu Higgsa w zderzeniach proton-proton w kanale rozpadu H → WW* → eνμν. Dane pochodzące ze zderzeń proton-proton zostały wygenerowane w Wielkim Zderzaczu Hadronów przy energii środka masy 13 TeV i zarejestrowane przez detektor ATLAS w 2015 i 2016 r., co odpowiada świetlności 36 fb-1. Do ekstrakcji sygnału użyto technik uczenia maszynowego (BDT). Uzyskane iloczyny rozgałęzień Higgsa i jego przekrojów produkcyjnych w kanałach fuzji gluonów i fuzji bozonów elektrosłabych wynoszą odpowiednio: 11.4+1.2-1.1(stat.)+1.8-1.7(syst.) pb i 0.50+2.4-2.2(stat.) ± 0.17(syst.) pb i są zgodne z przewidywaniami Modelu Standardowego.

ATLAS Collab., M. Aaboud, et al., Measurements of gluon–gluon fusion and vector-boson fusion Higgs boson production cross-sections in the H → WW* → eνμν decay channel in pp collisions at √s=13 TeV with the ATLAS detector, Phys. Lett. B, 789 (2019) 508-529, DOI: 10.1016/j.physletb.2018.11.064

Wróć


NZ15

Zbadano możliwość detekcji wysokoenergetycznych neutrin, powyżej 1017eV przez detektory naziemne Obserwatorium Pierre Auger. W zebranych danych nie znaleziono neutrinowego kandydata, więc wyznaczono górne ograniczenia na strumień neutrin. Wyznaczone limity narzucają silne ograniczenia na modele przewidujące produkcję neutrin w źródłach astrofizycznych i podczas propagacji promieni kosmicznych.

Pierre Auger Collab., A. Aab, et al., Probing the origin of ultra-high-energy cosmic rays with neutrinos in the EeV energy range using the Pierre Auger Observatory, J. Cosmol. Astropart. Phys., 10 (2019) 022, DOI: 10.1088/1475-7516/2019/10/022

Pierre Auger Collab., A. Aab, et al., Limits on point-like sources of ultra-high-energy neutrinos with the Pierre Auger Observatory, J. Cosmol. Astropart. Phys., 11 (2019) 004, DOI: 10.1088/1475-7516/2019/11/004

Rozwinięto technologię montażu detektorów scyntylacyjnych w IFJ PAN. W ścisłej, wielostronnej współpracy międzynarodowej opracowano technikę montażu i testowania detektorów SSD dla Obserwatorium Pierre Auger. Zakończono w IFJ PAN montaż i testy 228 takich detektorów.

Wróć


NZ17

Grupa eksperymentu LHCb kontynuuje badania zjawisk z udziałem kwarków ciężkich. W szczególności prowadzi poszukiwania efektów spoza Modelu Standardowego, efektów tzw. Nowej Fizyki. W 2019 roku ukończono analizę dotyczącą poszukiwania wzbronionego rozpadu mezonów powabnych zachodzących z łamaniem liczby leptonowej, B → Kμe. Zaobserwowanie sygnału takiego rozpadu z odpowiednią znaczącością statystyczną świadczyłoby jednoznacznie o odkryciu zjawisk spoza Modelu Standardowego i dostarczyłoby cennej wskazówki do rozwoju nowej teorii opisującej zjawiska w wyższej skali energii, niedostępnej dla eksperymentów na współczesnych akceleratorach cząstek. Wobec braku obserwacji sygnału wyznaczono górną granicę na częstość poszukiwanego rozpadu, która jest mniejsza o czynnik 10 w stosunku do poprzedniego ograniczenia, w istotny sposób zawężając obszar poszukiwań nowych teorii. Wynik ten został zatwierdzony przez Współpracę LHCb i opublikowany w 2019 roku.

LHCb Collaboration, Search for the lepton-flavour violating decays B → Kμe, Physical Review Letters 123, 241802 (2019); DOI: https://doi.org/10.1103/PhysRevLett.123.241802

W 2019 roku zakończył się pięcioletni okres zapewnienia trwałości projektu POIG 02.03.03-00-033/09-04 pt. „Wykorzystanie technologii obliczeń elastycznych w rozległych sieciach komputerów w badaniach naukowych i gospodarce.” Uruchomiona z początkiem 2012 roku prywatna chmura obliczeniowa w IFJ PAN pozwala na samoobsługową rezerwację zasobów, ich wykorzystanie i zwalnianie. Zastosowanie tego mechanizmu pozwoliło znacznie zwiększyć wydajność wykorzystania zasobów obliczeniowych w Instytucie. Grupy naukowe mogą dynamicznie tworzyć wirtualne klastry obliczeniowe oparte na wybranym systemie operacyjnym. Dzięki efektywnemu mechanizmowi współdzielenia zasobów zredukowano potrzebę zakupu dedykowanych systemów komputerowych dla poszczególnych grup naukowych Instytutu. Od 2013 roku system był intensywnie wykorzystywany do analizy danych przez rozmaite grupy badawcze Instytutu oraz współpracujące jednostki badawcze w kraju i za granicą. Obecnie system jest użytkowany przez ponad 300 użytkowników i ze względu na wysoki stopień zainteresowania będzie w dalszym ciągu utrzymywany w trybie produkcyjnym.

Wróć