- Dnia 23 stycznia 2025 r., o godz. 12:30, w Auli IFJ PAN, oddbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej naszego doktoranta – mgr. inż. Jędrzeja Walkowiaka. Tytuł rozprawy brzmi:
„Badanie wpływu domieszek wolframu na dynamikę elektronów w plazmie termojądrowej uwięzionej w tokamaku”.
Promotorem był dr hab. Jakub Bielecki (IFJ PAN), a promotorem pomocniczym dr Axel Jardin (również IFJ PAN).

Treść rozprawy, jej recenzje oraz ogłoszenie o publicznej obronie można znaleźć pod poniższym linkiem:
PhDiaFusion2025 – szósta edycja letniej Szkoły Diagnostyki Plazmy

- Z przyjemnością przekazujemy informację, że 6th PhDiaFusion 2025 Summer School on plasma diagnostics: „Towards a fusion reactor: synergy between public and private initiatives”, odbędzie się w dniach 9-13 czerwca 2025 r. na Zamku królewskim w Niepołomicach, w okolicy Krakowa. Jest to przedsięwzięcie zorganizowane wspólnie przez Instytut Fizyki Jądrowej (IFJ PAN, Kraków, Polska) i Institute for Magnecs Fusion Research (IRFM, CEA Cadarache, France).
Szósta edycja szkoły obejmie innowacyjne rozwiązania diagnostyczne plazmowe w kierunku reaktora fuzyjnego, ze szczególnym naciskiem na synergię między inicjatywami publicznymi i prywatnymi. Tematy naukowe obejmują:
• Wyzwania pomiaru w reaktorach fuzyjnych,
• Podstawowe koncepcje i technologie diagnostyczne,
• Modelowanie i diagnostyka syntetyczna,
• Uczenie maszynowe, metody rekonstrukcji, przetwarzanie i walidacja danych,
• Kontrola plazmy w czasie rzeczywistym.
Szkoła jest skierowana do studentów studiów licencjackich, magisterskich oraz doktoranckich i ich nauczycieli, a także młodych badaczy pracujących w dziedzinie fizyki i diagnostyki plazmowej. Szkoła może być doskonałą okazją do spotykania się i wymiany opinii między ludźmi wdrażającymi program fuzji termojądrowej w prywatnych instytucjach a młodymi studentami pracującymi nad tymi problemami w instytutach naukowych.
Wybrane artykuły, po pozytywnych recenzjach, zostaną opublikowane w specjalnym wydaniu Journal of Fusion Energy, Springer.
Zgłaszanie abstraktów i rejestracja są już otwarte:
• Termin zgłaszania abstraktów to 31.03.2025
• Termin rejestracji to 27.04.2025
• Opłata konferencyjna: 4000 PLN do 10.05.2025 (4400 PLN od 11.05.2025)
Opłata konferencyjna obejmuje: zakwaterowanie i posiłki, wydarzenia towarzyskie (kolacja konferencyjna, wycieczka) i przerwy na kawę.
Aby uzyskać więcej informacji, zapraszamy na stronę szkoły: https://phdia2025.ifj.edu.pl

- Międzynarodowe konsorcjum współpracuje nad projektem spektrometru neutronów o wysokiej rozdzielczości – wysokowydajnego systemu diagnostycznego dla tokamaka ITERa.
W dniach 5–6 grudnia 2024 r. na Uniwersytecie w Uppsali w Szwecji odbył się spotkanie konsorcjum pracującego nad spektrometrem neutronów o wysokiej rozdzielczości (HRNS – High Resolution Neutron Spectrometer) dla tokamaka ITER. Głównym celem spotkania był przegląd postępów projektu. HRNS, najnowocześniejszy przyrząd do diagnostyki neutronów, jest opracowywany we współpracy Organizacji ITER, Uppsala University i Fagerström (Szwecja), Instytutu Fizyki Jądrowej (IFJ PAN, Polska) oraz włoskiemu National Research Council (CNR).
Projekt jest współfinansowany przez Organizację ITER, Szwedzką Agencję Energetyczną, Polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Międzynarodowe Projekty Współfinansowane oraz Włoską Krajową Radę ds. Badań Naukowych. Partnerstwo to odzwierciedla współpracę międzynarodową leżącą u podstaw tokamaka ITER, łączącą wiedzę specjalistyczną i zasoby z całego świata w celu udoskonalania technologii diagnostyk termojądrowych.
Więcej szczegółów można znaleźć na stronie internetowej ITER Organization:
https://www.iter.org/node/20687/helping-develop-state-art-neutron-diagnostic
- 10 lat badań na urządzeniu Plasma Focus w laboratorium aparaturowych źródeł neutronowych im. Prof. Jana Czubka w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie
W 2014 roku w laboratorium aparaturowych źródeł neutronowych im. Prof. Jana Czubka w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie zainstalowane zostało urządzenie Plasma Focus PF-24. Plasma Focus należy do klasy urządzeń badawczych, w których na skutek wyładowania elektrycznego wytwarzana jest plazma (np. deuterowa). Siły magnetyczne prądu własnego plazmy o natężeniu rzędu dziesiątek kiloamperów prowadzą do kompresji plazmy, co skutkuje zainicjowaniem reakcji jądrowej pomiędzy jądrami deuteru, podczas której ma miejsce emisja neutronów. Plasma-Focus jest wygodnym urządzeniem laboratoryjnym pozwalającym na badanie zjawisk fizycznych zachodzących w plazmie wysokotemperaturowej wytworzonej z lekkich monoatomowych gazów lub domieszkowanej innymi składnikami.
Pierwsze serie wyładowań w urządzeniu PF-24 zostały przeprowadzone w 2014 roku dla określenia optymalnego ciśnienia deuteru jako gazu roboczego. Od tego czasu, w ciągu dziesięciu lat, wykonano i przeanalizowano ponad 3000 wyładowań, gdzie między innymi wyznaczono podstawowe parametry prądowe oraz parametry plazmy generowanej w komorze PF-24 dla deuteru oraz mieszanin deuteru i gazów szlachetnych (Ne, Ar, Kr). Na podstawie badań na PF-24 zrealizowano pracę inżynierską, magisterską i doktorską oraz przeprowadzono eksperymenty w ramach projektów Polonium, NAWA, Preludium. Prowadzone są badania we współpracy w ośrodkami w kraju, Europie (m.in., Czechy, Estonia) i na świecie (m.in. Syria, Malezja, Singapur). Obecnie głównym zadaniem badawczym w Laboratorium jest grant OPUS pt: „Badania eksperymentalne reakcji syntezy proton-bor (p+B) w układzie Plasma-Focus”, który będzie realizowany w latach 2024-2027.
Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do utworzenia Laboratorium Plasma Focus w IFJ PAN w Krakowie.

- 27-29.11.2024
W dn. 27 – 29 listopada 2024 odbył się kolejny, 18., Technical Meeting w ramach projektu WPENS Eurofusion. Tym razem spotkanie odbyło się w CIEMAT, Madryt (Hiszpania). Pracownicy naszego zakładu – dr hab. Wojciech Królas, prof. IFJ, dr hab. inż. Urszula Wiącek, prof. IFJ oraz
dr Grzegorz Tracz – wzięli w nim udział, prezentując postępy w realizowanych przez nich zadaniach:
Welcome & Project Status – 27.11.2024
Wojciech Królas – General Project Management Overview
Neutronic Session – 28.11.2024
Grzegorz Tracz – Consolidation of shielding approaches for the complementary experimental room during operation
Test System Session – 28.11.2024
Urszula Wiącek – Status of STUMM including experimental activity at IFJ
- 22-27.09.2024
Pracownicy naszego zakładu – dr hab. inż. Urszula Wiącek, prof. IFJ, dr hab. Marek Scholz, prof. IFJ, dr inż. Anna Wójcik-Gargula oraz dr inż. Jan Dankowski – wzięli udział w Symposium on Fusion Technology 2024 (SOFT 2024), organizowanym przez Dublin City University oraz National Centre for Plasma Science and Technology w Dublinie (Irlandia).
SOFT jest jedną z najważniejszych konferencji związanych z tematyką fuzji jądrowej, gromadzącą naukowców, inżynierów, przedstawicieli przemysłu i wystawców z całego świata i skupiającą się na najnowszych eksperymentach i osiągnięciach w dziedzinie fuzji.
W trakcie konferencji nasi pracownicy zaprezentowali następujące plakaty:
– “STUMM – monitoring module for DONES neutron source – technical challenges” (U. Wiącek)
– “Neutron spectrometer based on a Gas Electron Multiplier (GEM) detector for fusion reactors” (M. Scholz)
– “Evidence of silver impurities in irradiated Cu-based alloys and implications for the long-lived radioactive waste from ITER” (A. Wójcik-Gargula)
– “Advancements in Plasma Diagnostics: The Role of High Resolution Neutron Spectrometer in the ITER Project” (J. Dankowski )
- 16-20.06.2024
Nasi pracownicy wzieli udział w „Symposium on Plasma Physics and Technology 2024” w Pradze
Symposium on Plasma Physics and Technology 2024
- 03-07.06.2024
„Kudowa Summer School, Towards Fusion Energy” – Szkoła Letnia w Kudowie organizowana co dwa lata przez Instytut Fizyki Plazmy i Mikrofuzji Laserowej w Warszawie i skierowana do szeroko rozumianego grona studentów. Jest to prestiżowe spotkanie pasjonatów w dziedzinie badań nad syntezą termojądrową i fizyką plazmy. Podczas spotkań poruszana jest różnorodna tematyka:
– Podstawy fizyki plazmy i energii termojądrowej
– Tokamaki i stellaratory
– Plasma-Focus i Z-pinch
– Diagnostyka i technologia plazmy
– Plazma kosmiczna i napęd elektryczny
– Plazma laserowa
XVII edycja odbyła się w Kudowie-Zdroju w dniach 3-7 czerwca 2024.
Podczas tej edycji dwóch członków naszego Zakładu NZ61 zostało zaproszonych do wzięcia udziału jako wykładowcy:
– Dr hab Agnieszka Kulińska, wygłosiła wyklad pt. „Plasma focus Device and Fusion”
– Dr Axel Jardin, wygłosił wykład pt. „X-ray tomography for impurity transport studies in tokamak plasmas”


Więcej szczegółów w: https://kudowaschool.ipplm.pl/
- 21-26.04.2024
Andaluzyjskie słońce, urokliwa Grenada…
Tak, to właśnie druga edycja szkoły DONES Xcitech, organizowanej przez Uniwersytet w Grenadzie oraz IFMIF-DONES konsorcjum!
Tematyka szkoły obejmowała tajniki budowy źródła neutronowego dla badań materiałowych IFMIF-DONES oraz rozwój koncepcji pierwszej elektrowni opartej na fuzji termojądrowej.
Odbyła się ona w dniach 21-26.04.2024 i dwoje naszych najmłodszych pracowników, mgr inż. Rojin Mehrara oraz inż. Dariusz Morawski, wzięło w niej udział.
Wierzymy, że ten intensywny czas spędzony w międzynarodowym gronie studentów oraz ekspertów z dziedzin na pograniczu fizyki plazmy, inżynierii oraz biznesu zaowocuje wieloletnimi znajomościami oraz współpracami.
https://www.xcitech-school.org/
