Badanie ekspozycji na promieniowanie kosmiczne astronautów w czasie lotu na orbitę Księżyca – udział w eksperymencie MARE w ramach misji Artemis-1

Projekt badawczy NCN OPUS 2020/39/B/ST9/00459, kier. P. Bilski

Misja Artemis-1 to bezzałogowy próbny lot nowego załogowego pojazdu kosmicznego NASA o nazwie Orion na orbitę Księżyca.  Rakieta SLS z kapsuła Orion wystartowała 16 listopada 2022 r. z Centrum Kennedy’ego na Florydzie, a  po spędzeniu 6 dni na orbicie Księżyca, Orion powrócił na Ziemię 11 grudnia 2022 r., wodując w Oceanie Spokojnym.

Na pokładzie Oriona, w miejsce astronautów, znajdowały się dwa realistyczne modele ciała ludzkiego (tzw. fantomy). Fantomy te (nazwane Zohar i Helga) wyposażone zostały w dużą liczbę detektorów i dawkomierzy promieniowania jonizującego. Wśród nich znajdowały się także liczne detektory termoluminescencyjne i śladowe, opracowane i wykonane w Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Badania odbywają się w ramach projektu MARE, koordynowanego przez DLR Kolonia. Oprócz zespołów z Polski i Niemiec, uczestniczą w nim także naukowcy z USA, Japonii, Belgii, Czech, Węgier, Austrii i Szwajcarii. Głównym celem eksperymentu jest określenie narażenia na promieniowanie kosmiczne astronautów w czasie lotów na Księżyc. Po powrocie detektorów do laboratoriów, zarejestrowane w nich sygnały zostaną odczytane i poddane analizie.

(foto: NASA, DLR, IFJ)

Więcej informacji:

Prezentacja Prof. Pawła Bilskiego dotycząca misji Artemis-1 https://www.youtube.com/watch?v=0w3MFi-3ryw&t=11s

https://nauka.tvp.pl/62700613/polskie-czujniki-w-misji-nasa-artemis-i

https://press.ifj.edu.pl/news/2022/08/29/

https://press.ifj.edu.pl/news/2022/12/08/

https://www.eurekalert.org/news-releases/973834

https://wrmiss.org/workshops/twentyfifth/Berger.pdf

Wypowiedź Prof. Pawła Bilskiego w ramach „kanapy fizyków” https://www.youtube.com/watch?v=yJkc89LYqxQ